نقرس در مرغ و خروس

نقرس در پرندگان

نقرس بیماری معمولی در انسان ، خزندگان و پرندگان است که البته در مرغابی ، مرغ و خروس و طوطی های استرالیایی موسوم به budgies بیشتر به چشم می خورد.

علت نقرس :

اوریک اسید یکی از ترکیبات انتهایی حاصل از متابولیسم پروتئین در پرندگان و سایر حیوانات است که از طریق کلیه ها از جریان خون خارج و از طریق ادرار از بدن دفع می شود. نقرس در صورتی رخ می دهد که سطح اوریک اسید در خون بیش از توانایی کلیه برای خارج ساختن آن باشد. در نقرس مفاصل ، اوریک اسید در مفاصل ، لیگامنت ها و پوشش تاندون کریستاله می شود. در نقرس احشایی ، رسوبات اوریک اسید در کبد ، طحال ، کیسه دور قلب ، کلیه ها و کیسه های هوا یافت می شوند. وقتی اوریک اسید در بافتها کریستاله می شود ندولهای کوچک سفید رنگی تشکیل می دهد که به مجموعه آنها tophi گویند.

به طور کلی دو نوع نقرس وجود دارد. در نقرس اولیه ، افزایش سطح اوریک اسید به دلیل اختلال در متابولیسم پروتئین است که این نوع در انسان با ارث رابطه دارد. در نقرس ثانویه ، افزایش سطح اوریک اسید به دلیل ناتوانی کلیه در خارج کردن آن از جریان خون است. این مسئله ممکن است در اثر مصرف برخی داروها ، بیماریهای مزمن ، بیماری کلیه ، خوردن زیاد از حد ، جیره غذایی نامتعادل(با پروتئین بالا و احتمالاً با ویتامین D بالا یا ویتامین A پایین) ، اختلال در جریان و گردش خون ، عدم تحرک ، کاهش جذب آب یا دهیدراتاسیون مزمن ، برخی عفونت ها و سایر عوامل محیطی که توانایی کلیه را در تصفیه تحت تأثیر قرار می دهند رخ دهد.

نشانه های ابتلا چیست؟

مفاصل ممکن است بزرگ ، سفت و دردناک شوند و پرنده ممکن است وزن بدن خود را روی پای دیگر بیاندازد و به طرز خاصی راه برود. پرنده نمی تواند فرود بیاید و به همین دلیل هم معمولاً تمایلی به حرکت ندارد و کف قفس می ماند و بالا نمی آید. اگر بالها هم درگیر شده باشند نسبت به پرواز هم تمایلی نخواهد داشت. اگر سایر ارگانها هم درگیر شده باشند علائمی نظیر کاهش اشتها ، بی حالی‌ و کاهش وزن هم دیده می شود. خلق و خوی پرنده تغییر می کند و حتی گاهی مرگ ناگهانی هم رخ می دهد.

با معاینه پرنده و اخذ تاریخچه بخصوص در مورد جیره غذایی مصرفی ، عوامل محیطی ، دردسترس بودن یا نبودن آب به میزان کافی و سابقه ابتلا به بیماری قبلی به نقرس مشکوک می شویم. رادیوگرافی و آزمایش خون برای سنجش میزان اوریک اسید به تشخیص کمک می کند و تشخیص کریستالهای اوریک اسید در مایع مفصلی با بیوپسی به تأیید می انجامد.

درمان نقرس :

هرگونه عامل زمینه ساز تغذیه ای یا محیطی باید درمان یا برطرف شود. پرنده مبتلا باید با جیره کم پروتئین تغذیه گردد. مایع درمانی مناسب هم لازم است. استفاده از داروهایی نظیر آلوپورینول ، پروبنسید یا کلشی سین ممکن است مدنظر قرار گیرد اما باید در مورد میزان مصرف آنها احتیاط کرد. اغلب پرندگان به ادامه درمان تا پایان زندگی نیاز دارند. اگر آرتریت ناشی از نقرس شدید باشد باید از طریق جراحی کریستالها را از مفصل خارج کرد. اغلب اوقات آسیب وارده به مفاصل یا ارگانها برگشت پذیر نیست.
برای کاهش درد از داروهای مرتبط نظیر آسپیرین استفاده می شود.

متاسفانه در کل باید گفت پیش آگهی پرنده مبتلا به نقرس چندان خوب نیست.